сағалдырықсыз — сын. Сағалдырығы жоқ, сағалдырық жасалмаған (жүген, ноқта). Тізгінсіз, с а ғ а л д ы р ы қ с ы з, кеңсіріксіз, шаужайсыз жүген болуы мүмкін, бірақ ауыздықсыз жүген болмайды (Ата салты., 107) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кеңсіріктік — зат. Жүген мен ноқтаның кеңсірік үстін басып тұратын бөлігі. Жүген екі жақтау, сағалдырық, к е ң с і р і к т і к, кекілдік деп аталатын бес бөлшектен құралады (Қазақст. ауыл шаруаш., 1970, №10, 62). Ат жүгендері де едәуір күрделі. Одан… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ноқта — зат. Ауыздығы жоқ жүген тәрізді, мал басына кигізілетін ер тұрман әбзелі. Ноқтада жүген сияқты сулық, ауыздық болмайды. Сулықтың келетін жері сүйірленіп бітіп, оған тізгін жалғастырылады. Бұл жерге шылбыр бекіткенде мықты болу үшін темір шығыршық … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
сағақ — зат. Жылқының сағалдырық тұратын тамағының астыңғы жағы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
салпыншақ — зат. Құйысқанда, кісеннің жанында, жүгеннің сағалдырығында, өмілдірікте үзбелі, өрнекті, салбырап тұратын әшекейлер … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
тоғашы — 1 1. Қ орда., Сыр.; Шымк., Түлк.) бұрынғы ауылдың атқамінері, пысық жігіт, шабарман. Сонау бір жылдары т о ғ а ш ы л а р да қырсық болды Қ орда., Сыр.). 2. белсенді. Т о ғ а ш ы л а р тапсырманы мүлдіксіз орындайды (Шымк., Түлк.) 2 Қ орда., Арал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кеңсіріксіз — сын. Кеңсірігі жоқ, кеңсірік жасалмаған (жүген, ноқта). Тізгінсіз, сағалдырықсыз, к е ң с і р і к с і з, шаужайсыз жүген болуы мүмкін, бірақ ауыздықсыз жүген болмайды (Ата салты., 107) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тізгінсіз — сын. Тізгіні жоқ, тізгін тағылмаған (жүген). Т і з г і н с і з, сағалдырықсыз, кеңсіріксіз, шаужайсыз жүген болуы мүмкін, бірақ ауыздықсыз жүген болмайды (Ата салты., 107) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шаужайсыз — сын. Шаужайы жоқ, шаужай жасалмаған (жүген). Тізгінсіз, сағалдырықсыз, кеңсіріксіз, ш а у ж а й с ы з жүген болуы мүмкін, бірақ ауыздықсыз жүген болмайды (Ата салты., 107). Ш а у ж а й с ы з жүгеннің тізгінін бұра тартқанда сулық аттың езуінен… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шоғал — зат. Еркек балықтың түсі ақ ұрығы. Балықтың ш о ғ а л ы н адам жемейді. Бұл кейде шоғалдырық тұлғасында да айтылады (Қаз. тілі. мәселелері, 154) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі